منتشر شده در: خودرو آتش نشانی

انواع فوم آتش نشانی و کاربردهای آن‌ها

فوم‌های آتش‌ نشانی یکی از مهم‌ترین ابزارهای ایمنی برای مهار آتش در محیط‌های مختلف هستند. این فوم‌ها به دلیل توانایی در کاهش سرعت انتشار آتش و کنترل شعله‌ها، در بسیاری از صنایع از جمله نفت و گاز، صنایع شیمیایی، ساختمان‌ها و حتی در عملیات‌های امداد و نجات کاربرد دارند. در این مقاله، انواع مختلف فوم‌های آتش‌نشانی را بررسی کرده و ویژگی‌ها و کاربردهای آن‌ها را معرفی می‌کنیم.

۱. فوم‌های آتش‌ نشانی بر پایه پروتئین (Protein Foam)

این نوع فوم‌ها معمولاً از پروتئین‌های حیوانی یا گیاهی به همراه ترکیبات دیگر ساخته می‌شوند. فوم‌های پروتئینی به دلیل توانایی در ایجاد یک لایه محافظ روی آتش، برای اطفای حریق‌های کلاس A (آتش‌های جامد مانند چوب، کاغذ، پارچه) و برخی از آتش‌های مایع کاربرد دارند. از ویژگی‌های برجسته این فوم‌ها می‌توان به ایجاد لایه‌ای مقاوم و جلوگیری از تبخیر سریع اشاره کرد.

• ویژگی‌ها:

  • مناسب برای آتش‌های کلاس A و B.
  • ایجاد یک لایه محافظ روی آتش.
  • مقاوم در برابر تبخیر.

• کاربردها:

  • صنایع شیمیایی.
  • کشاورزی و دامداری.
  • آتش‌سوزی‌های مواد ارگانیک.

۲. فوم‌های آتش‌نشانی بر پایه فلوئوروکربن (AFFF)

فوم‌های AFFF یکی از پرکاربردترین انواع فوم‌های آتش‌نشانی هستند که برای مهار آتش‌های کلاس A (جامد) و کلاس B (مایعات قابل اشتعال) طراحی شده‌اند. این فوم‌ها به دلیل داشتن ترکیبات فلوئوروکربنی، توانایی بالایی در ایجاد لایه‌ای محکم و مقاوم دارند که از ورود اکسیژن به آتش جلوگیری کرده و آن را خاموش می‌کند.

• ویژگی‌ها:

  • مناسب برای آتش‌های کلاس A و B.
  • سریع و مؤثر در خاموش کردن آتش.
  • مقاومت بالا در برابر تبخیر و حرارت.

• کاربردها:

  • آتش‌سوزی‌های ناشی از سوخت‌ها و مایعات قابل اشتعال.
  • بنادر و فرودگاه‌ها.
  • تاسیسات نفتی و گازی.

۳. فوم‌های آتش‌نشانی بر پایه فوم فیلم‌ساز (FFFP)

فوم‌های فیلم‌ساز (Film-Forming Fluoroprotein Foam) ترکیبی از فوم‌های پروتئینی و فلوئوروکربنی هستند که توانایی ویژه‌ای در تشکیل یک لایه فیلم نازک و مقاوم روی سطح مایعات قابل اشتعال دارند. این لایه فیلم‌ساز، آتش را به‌طور مؤثری مهار می‌کند و خطر بازگشت آتش را کاهش می‌دهد.

• ویژگی‌ها:

  • مناسب برای آتش‌های کلاس A و B.
  • تشکیل لایه فیلمی مقاوم و ضدتبخیر.
  • عملکرد بهتر در مایعات قابل اشتعال.

• کاربردها:

  • صنایع نفت و گاز.
  • پایانه‌های سوخت‌گیری و فرودگاه‌ها.
  • تاسیسات صنعتی و پتروشیمی.

۴. فوم‌های آتش‌نشانی بر پایه فوم خشک (Dry Foam)

فوم‌های خشک به‌ویژه در محیط‌هایی با خطر آتش‌سوزی زیاد، مانند پارکینگ‌ها یا انبارها، به‌طور گسترده‌ای استفاده می‌شوند. این فوم‌ها قادرند در عرض چند ثانیه شعله‌ها را مهار کنند و از انتشار آن‌ها جلوگیری نمایند. ترکیب فوم خشک با دیگر مواد شیمیایی می‌تواند برای آتش‌های کلاس A و B مؤثر باشد.

• ویژگی‌ها:

  • مناسب برای آتش‌های کلاس A و B.
  • ایجاد لایه‌ای خشک و مقاوم.
  • مناسب برای محیط‌های باز و بسته.

• کاربردها:

  • ساختمان‌ها و انبارهای صنعتی.
  • محیط‌های شهری.
  • پایانه‌های حمل و نقل.

۵. فوم‌های آتش‌نشانی بر پایه فوم آب‌دوست (AR-AFFF)

این فوم‌ها ترکیبی از آب و فوم‌های شیمیایی هستند که به‌ویژه در مهار آتش‌های کلاس A (آتش‌های جامد) و برخی از آتش‌های کلاس B (مایعات قابل اشتعال) به کار می‌روند. فوم‌های آب‌دوست در برابر حرارت و تبخیر مقاومت بالایی دارند و از این رو برای شرایط بحرانی مانند آتش‌سوزی‌های صنعتی و پالایشگاه‌ها بسیار مناسب هستند.

• ویژگی‌ها:

  • مقاوم در برابر حرارت بالا.
  • کاهش تبخیر و انتشار دود.
  • مناسب برای آتش‌های کلاس A و B.

• کاربردها:

  • آتش‌سوزی‌های صنعتی و شیمیایی.
  • تاسیسات نفتی و پتروشیمی.

نحوه انتخاب فوم مناسب بر اساس نوع آتش:

1. آتش‌های کلاس A (جامدات): برای این نوع آتش‌ها فوم‌های پروتئینی و فوم‌های آب‌دوست مناسب‌تر هستند.
2. آتش‌های کلاس B (مایعات قابل اشتعال): فوم‌های AFFF و FFFP بهترین گزینه برای مهار این نوع آتش‌ها می‌باشند.
3. آتش‌های کلاس C (آتش‌های الکتریکی): در این شرایط، از فوم‌های غیررسانا استفاده می‌شود که معمولاً ترکیب گازی دارند و نباید به تماس با تجهیزات الکتریکی دست بزنند.

نتیجه‌گیری:

انتخاب نوع فوم آتش‌نشانی باید بر اساس شرایط خاص هر محیط، نوع ماده مشتعل، و میزان خطرات پیش‌بینی‌شده انجام شود. استفاده از فوم‌های مناسب می‌تواند در حفظ ایمنی و کاهش آسیب‌های ناشی از آتش‌سوزی نقش بسزایی ایفا کند. در صنعت، استفاده از فوم‌های آتش‌نشانی به دلیل قدرت بالای آن‌ها در کنترل آتش و جلوگیری از انتشار آن، ضروری است.

با توجه به این اطلاعات، شما می‌توانید با در نظر گرفتن شرایط خاص محیط کار خود، فوم آتش‌نشانی مناسب را انتخاب کرده و از ایمنی بهتری برخوردار شوید.